هزینه های ثبت اختراع در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. اما در مورد اختراعات آمریکا به طور متوسط گفته می شود بایستی بین 7000 تا 11000 دلار پرداخت شود که این مبلغ به پارامترهای مختلف و جزئی مرتبط است. به طورمثال اگر اختراع شما در حوزه بیولوژیک باشد و ثبت سکانس برای آن ضرورت داشته باشد، سازمان ثبت اختراعات آمریکا هزینه جداگانه ای دریافت می کند. همچنین هزینه ها به شدت به میزان اقدامات رسمی شما با اداره دریافت کننده در کشور مقصدتان وابسته است.

به منظور تسهیل فرآیند ثبت اظهارنامه اختراع در چند کشور به طور همزمان و کمک به مخترعین، معاهده بین المللی PCT تصویب شده است که ایران هم این معاهده را پذیرفته است. از طریق این سیستم می توانید یک اظهارنامه بین المللی اختراع ثبت کنید و مهلت ارفاقی دارید که در مورد اقدام برای ثبت نهایی اختراع خود در فاز ملی کشورها تصمیم گیری کنید. مجددا توجه فرمائید که استفاده از این سیستم به معنی دریافت گواهینامه بین المللی اختراع نیست. چون اختراعات در هر کشور براساس قوانین آن کشور بررسی می شوند.

هزینه های مربوط به ثبت اختراعات داخلی بسته به اینکه مرجع استعلام اختراع شما چه میزان مبلغی را برای بررسی ماهوی اختراع شما دریافت می کند و یا اینکه مالکیت پرونده اختراع متعلق به شخص حقیقی و یا حقوقی است متغیر می باشد. برای اطلاع از جدول هزینه ها اینجا کلیک کنید یا آدرس زیر را در مرورگر وارد نمائید. http://iripo.ssaa.ir/index.jsp?pageid=348&p=1

هر گونه خود افشایی، امکان ثبت اختراع را از شما می گیرد لذا بهتر است قبل از افشای نوآوری به هر شکل برای آن ثبت اظهارنامه انجام دهید. اما در برخی کشورها برای این موضوع یک مهلت ارفاقی 6 تا12 ماهه در نظر گرفته می شود که مخترع از زمان افشاء فرصتی برای ثبت اظهارنامه اختراع داشته باشد. در ایران 6 ماه به مخترع فرصت داده می شود که در صورت افشاء موضوع اختراع برای آن ثبت اظهارنامه نماید.

یگانگی یکی از شروط فرعی ثبت اختراع و برای ثبت نهایی ضروری است. وجود این شرط بدین معنی است که اظهارنامه بایستی متعلق به یک اختراع یا گروه اختراعی باشد به گونه ای که شخصی که ارزیابی اختراع را انجام میدهد، قادر باشد آن را در یک گروه اختراعی مورد جستجو قرار داده و مجبور به جستجو در حوزه های مختلف نشود. در صورتی که اختراع شما از این شرط پیروی نکند باید به خواست ارزیاب این شرط را تامین کنید. می توانید درخواست را اصلاح نموده و اظهارنامه دیگری برای موضوع اختراعی که شرط یگانگی را زیر سوال برده، ثبت نمائید. توجه فرمائید که ادعانامه می تواند مشتمل بر فرآیند و فرآورده باشد و این موضوع، شرط یگانگی را نقض نمی کند.

سیستم PCT به شما این فرصت را می دهد که تا زمان رسیدن به فاز ملی کشورها، در مورد بازار هدف موضوع اختراع خود تصمیم گیری کنید. در این خصوص تحقیقات گسترده ای در مورد شرکت های پیشرو در حوزه فناوری مورد نظر شما و بازار آن انجام می شود. از زمان ثبت اظهارنامه ملی اختراع شما 12 ماه فرصت دارید که اظهارنامه PCT ثبت کنید. در ماه 16 ( از زمان ثبت اظهارنامه ملی) برای شما گزارش جستجوی بین المللی ارسال می شود و در ماه 18 اظهارنامه شما منتشر می شود. تا ماه 30 از زمان ثبت اظهارنامه ملی هم وقت دارید در صورت تمایل اقدامات تکمیلی و غیر اجباری نظیر جستجوی تکمیلی انجام دهید تا از اقدام خود برای ثبت مطمئن شوید. ولی باید بدانید که در نهایت در ماه 30ام از زمان اظهارنامه ملی، درخواست شما وارد فازملی کشورها یا ادارات منطقه ای می شود که قبلا در اظهارنامه انتخاب کرده اید. این بازه زمانی فرصت خوبی است تا در مورد بازار فناوری تحقیق شود و رقبا و شرکای بالقوه شناسائی گردند.

خیر در صورت وجود هر مورد مشابه کار شما در سطح جهان دیگر امکان ثبت وجود نخواهد داشت چراکه شرط نوآوری اختراع در سطح دنیا بررسی می شود. اما در نمونه های تجاری معمولا فرآیند ساخت افشاء نمی شود. در این خصوص کارشناسان ما با بررسی پتنت ها، مقالات و نمونه های تجاری مشابه، ادعانامه اختراع را با تمرکز بر فرآیند تهیه می کنند و نه محصول نهایی.

در ایران اظهارنامه ثبت موقت وجود ندارد البته بسیاری از کشورها هم چنین سیستمی ندارند. اما کشور آمریکا سیستم ثبت اظهارنامه موقت را برای ایجاد یک فرصت 12 ماهه جهت تکمیل موضوع اختراعی به مخترعین داده است که قابلیت تبدیل به یک اظهارنامه دائمی را هم دارد. نکته اینکه در ثبت اظهارنامه موقت بارگزاری تنها یک توصیف مختصر به عنوان مستند فنی کافی است و نیازی به تهیه ادعانامه نیست.

شما 12 ماه از تاریخ ثبت اظهارنامه داخلی فرصت دارید که اختراع خود را ثبت موقت یا قطعی یا PCT کنید. ثبت داخلی برای شما حق تقدم ایجاد می کند تا بتوانید به استناد آن برای ثبت در سایر کشورها اقدام کنید. البته باید بدانید که برای ثبت خارجی حتما ضرورتی ندارد که در کشور خود اقدام به ثبت نمائید. استفاده از حق تقدم در کشور خودتان بیشتر یک امتیاز است.

نه تنها در ایران بلکه در مورد اظهارنامه PCT و US هم محدودیتی برای نگارش متن اختراع وجود ندارد. اما نکته اینکه متن اختراع صرفاً یک متن علمی- فنی نیست بلکه بیشتر یک متن فنی- حقوقی است که باید به زبان حقوقی به درستی از مرزهای اختراع شما حفاظت کند. اینکه یک متن فارسی را صرفاً به زبان انگلیسی ترجمه کنیم و آن را به عنوان مستندات اختراع بارگزاری کنیم چیزی جز هدر رفت زمان و هزینه نیست.

12 ماه

مخترعین در دنیا گاهاً با اعطای لیسانس اختراع خود به شرکت های اصلی فعال در حوزه اختراعی، در مذاکرات انتقال دارایی فکری با آن شرکت توافق می کنند که هزینه و پیگیری امور ثبتی را به عنوان لیسانس گیرنده عهده دار گردد.

در واقع هیچ تضمینی وجود ندارد که اختراع پذیرفته شده شما در ایران، مورد پذیرش سایر کشورها باشد. چراکه قوانین کشورها سرزمینی بوده و در هر کشور مستقلاً در مورد اختراع شما تصمیم گیری می شود. اما نکته اینکه شروط اصلی اختراع تقریبا در همه جای دنیا یکسان است لذا شاید پذیرش اختراع شما در یک کشور امکان تائید آن را بالا ببرد اما تضمینی وجود ندارد.

کانون پتنت ایران به عنوان زیرمجموعه ای از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در صورت بررسی ماهوی اختراعات و تائید آنها از مخترعین حمایت 90% برای ثبت اختراع خارجی بعمل می آورد. همچنین صندوق نوآوری و شکوفائی ریاست جمهوری هم به عنوان یک آیتم توانمدساز از شرکت های دانش بنیان جهت ثبت اختراع، طرح های صنعتی و علائم تجاری از طریق کارگزاران خود حمایت مالی می کند.

بر اساس آمارهای اعلام‌شده یک درخواست ثبت اختراع در کشور آمریکا بین ۲۸ تا ۳۶ ماه زمان می‌­برد. این مدت برای کشور ایران چیزی حدودی 3 تا 12 ماه است.

ضرورتی برای ثبت در ایران وجود ندارد اما شما با ثبت اظهارنامه در کشور خودتان که به لحاظ هزینه و امکانات دسترسی به وکیل بسیار ساده تر از یک کشور خارجی است می توانید از حق تقدم 12 ماهه خود برای ثبت خارجی استفاده کنید، بدون اینکه نگران ثبت اختراع توسط سایرین باشید. حق تقدم به شما این امکان را می دهد که با ارائه مدارک اظهارنامه داخلی خود که در آن تاریخ و ساعت ثبت اظهارنامه ذکر شده است فرصت داشته باشد اختراع خود را در خارج از ایران ثبت کنید. لذا به این موضوع بیشتر به دید یک فرصت توجه کنید.

خیر. ثبت درخواست چند موضوع اختراعی از طریق یک اظهارنامه، شرط یگانگی اختراع را زیر سوال می برد و قابلیت ثبت را تا زمان اصلاح از شما می گیرد.